De Tilburgse klokkengieters door de jaren heen

I: De Middeleeuwen

Jan van Asten

Jan van Asten was een klokkengieter die werkzaam was van 1435 tot 1451. Zijn klokken vertonen gelijkenis met die van de vroegere Bossche school (Van Hyntham). Over een klok heerst een grote discussie, of deze door hem is gemaakt. Deze klok hangt in Asten zelf, en is gegoten in 1447. Ze toont veel gelijkenissen met de klokken van Jan van Asten, maar ook met Jan van Venlo. Juist de toevoeging 'ian die smet vander diesdunc' brengt grote verwarring over een toeschrijving aan de gieter. Ook is er discussie of Jan van Venlo mogelijk familielid of, zelfs de zelfde persoon is geweest van Jan van Asten.
Zijn klokken kenmerken zich vooral door de sierfriezen, die in zijn tijd in zwang raakten. Daarnaast kennen de scheidingstekens tussen de woorden interessante ornamenten, zoals dieren maar ook een pot, wat mogelijk er naar uit kan wijzen dat hij potgieter is geweest.
In Enschot hangen twee klokken uit 1445 van deze gieter en zijn tijdens de oorlog ongeschonden gebleven.

Willem, Jaspar en Jan Moer



Willem en Jaspar Moer waren de zonen van klokkengieter Gobelinus Moer alias Becker. Zij waren opvolgers geweest van de klokkengieters Hoernken, een belangrijk klokkengietersgeslacht uit 's-Hertogenbosch. Willem Moer goot nooit alleen; zijn klokken werden gegoten met zijn broer Jaspar.
Zij hebben veel klokken gegoten in Brabant. In Loon op Zand werd in 1500 een van de vroegere klokken gegoten door deze twee gieters. Een jaar later goten zij een klok voor Berkel.
Na het overlijden van Willem in 1520 goot Jaspar alleen. Jaspar goot in 1526 nog een klok voor Berkel, waarbij dit opschrift - in tegenstelling tot de klok uit 1501 - in de volkstaal is.
In 1536 goot hij ook een klokje voor de kapel in Hasselt.

Later goot de zoon van Jaspar ook mee, genaamd Jan. Deze was ook werkzaam in de Heerlijkheid van Tilburg en Goirle. In de St. Janskerk te Goirle goot hij namelijk twee klokken. Een grotere klok, in 1552, Johannes Baptist toegewijd - en in 1547 Jhesus, een kleinere klok. Mogelijk goot hij ook nog een derde klok - deze is echter verdwenen.


Willem van den Ghein

Uit Goirle afkomstige klokkengieter en stichter van de Mechelse klokkengietersdynastie van den Ghein, waarvan nakomelingen tot nog in de twintigste eeuw hebben gegoten.
Zijn eerste gesigneerde klok stamt uit 1506 en staat in de kerk van Hooge Mierde. Op 17 juli in dat jaar schreef hij zich in als poorter van Mechelen.
In 1526 werd een andere klok door hem gegoten - deze hangt in de St. Janskerk van Goirle zelf.
Kunsthistorisch gezien bevatten zijn klokken veel verwantschap met die van Peter Waghevens.
Hun klokken zijn vaak te vinden in Engeland, veel van hen werden verscheept  tijdens de 'rampjaren' in de Tachtigjarige Oorlog; van 1578 tot 1580.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten